Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi (NKÜ) Çorlu Mühendislik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Lokman Hakan Tecer, Marmara Denizi’nde tekrar ortaya çıkan müsilajın azaltılması için denize deşarjların ileri biyolojik arıtmayla yapılması gerektiğini söyledi.
Tecer, Marmara Denizi’nin birtakım bölgelerinde müsilajın yine görüldüğünü söyledi.
Müsilajın birtakım periyotlarda yüzeye çıktığını belirten Tecer, “Müsilajı oluşturan üç temel faktör var. Birincisi denizin durağan bir hal alması, ikincisi iklim değişikliğine bağlı olarak sıcaklıkların artması, üçüncüsü de antropojenik (insan faaliyetlerinden kaynaklı) tesirler nedeniyle denize yapılan deşarjlar.” dedi.
Marmara Bölgesi kıyılarında 20-25 milyon insanın yaşadığını anlatan Tecer, “Günde 7-8 milyon ton atık su, arıtılmış ya da yarı arıtılmış olarak denize deşarj ediliyor. Bu deşarj edilen suyun içerisinde muazzam ölçülerde azot ve fosfor var ve bunlar da müsilajı oluşturan temel besin maddesi.” diye konuştu.
Tecer, 2021’de Marmara Denizi ve Kuzey Ege kıyılarında görülen müsilajın ekosistemi önemli formda etkilediğini anımsattı.
Geçmiş yıllarda kışın müsilajın yüzeyde görülmediğini anlatan Tecer, “Normalde olağan şartlarda bu devirlerde müsilaj bütün dünyada olduğu üzere burada da beklenebilir, görülebilir bir şey lakin bu kadar ağır olması, bu kadar yüzeyde gözükmesi bir antropojenik tesirin olduğunu, yani insan faaliyetleri sonucunda oluşan bir tesirin olduğunu bize gösteriyor.” dedi.
İleri biyolojik arıtmanın ehemmiyetine dikkati çekti
Tecer, kapalı bir deniz olan Marmara’nın önemli biçimde korunması gerektiğini belirtti.
Bu kapsamda, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın Marmara Denizi Hareket Planı’nı hazırladığını söz eden Tecer, “Bu manada belediyelerin arıtma tesislerine, ileri biyolojik arıtmaya geçmelerini sağlamak için kontroller de yapılıyor. Tahminen burada biraz yol katedildi lakin büsbütün ortadan kaldıracak bir düzenleme yapılmış değil.” halinde konuştu.
Marmara Denizi’nin kirletilmesinin olumsuz sonuçlarının vakit zaman tesirini gösterdiğini belirten Tecer, şunları kaydetti:
“Marmara Denizi’nde yüzeyde görünen müsilajın sebebi de biraz iklim değişikliğine bağlı sıcaklık artışı. Tahminen bununla çaba öbür türlü edilebilir lakin Marmara Denizi’ne yapılan bu deşarjlar, kesinlikle ileri arıtmayla yapılmalı ve azaltılmalı. Bir de artık iklim değişikliğine bağlı sıcaklık artışından bahsediyoruz lakin şunu görmüyoruz. Marmara Denizi son 50 yılda 2,5 derece sıcaklık artışına maruz kalmış. Bu 2,5 derece Karadeniz’de 1 santigrat derece, Ege Denizi’nde 1,4 santigrat derece olmuş. Marmara Denizi bunlardan daha çok ısınmış. Sıcaklıkların artması, denizin durağanlaşması ve deşarjların olması kaçınılmaz olarak Marmara Denizi’ndeki müsilaj sorununu vakit zaman mevsimin dışında görmemize, ömrümüze sebebiyet verecek.”
Tecer, müsilajın deniz ekosistemini de olumsuz etkilediğini lisana getirdi.
Müsilajın imaj kirliliğinden ibaret olmadığını, güneş ışığının geçmesini engelleyerek bitkilerin oksijen üretimini kısıtladığını ve fotosentezi azalttığını anlatan Tecer, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Bunun deniz ekosistemi içerisindeki tesirleri önemli manada geri dönülemez boyutlara ulaştı. Marmara Denizi’ndeki ticari balık tipi dediğimiz cinslerde bir azalmaya, popülasyonlarda bir düşmeye, onun yerine daha makûs şartlarda yaşamaya alışık, omurgasızların, denizanası üzere cinslerin çoğalmasına sebep oluyor. Bir an evvel denize yapılan deşarjların önüne geçilmesini ve Marmara Denizi’nin gözümüz üzere korunmasının katı kurallarla devam etmesini sağlamak zorundayız. Müsilajın denizin altında olması demek balıkların yuvalarının üzerini örtmesi, ışığın aşağılara geçmemesi demek. Yüzeyde olması da birebir tesirleri gösteriyor. Yani yüzeyde görmüyorsak denizin tabanlarına inmişse tamam müsilaj sorunu ortadan kalktı diyemeyiz.” (AA)