Kayseri’deki Yamula Barajı etrafında gerçekleştirilen hafriyat çalışmalarında bu yıl, 7,5 milyon yıl öncesine ilişkin olduğu iddia edilen birçok hayvan fosili bulundu. Kızılırmak üzerine kurulu Yamula Barajı etrafındaki hafriyat çalışmaları, Kayseri Müze Müdürlüğü başkanlığında yürütülüyor.
Bilim Merkezi’nde devam eden fosil çalışmalarıyla ilgili bilgi veren uzman antropolog Ömer Dağ, Yamula Barajı yakınındaki Çevril Mahallesi’nde 10 kişilik takımla haziranda başlayan hafriyatları tamamladıklarını ve fosilleri laboratuvar ortamına taşıdıklarını söyledi.
‘100’DEN FAZLA FOSİLİMİZ MEVCUT’
Kazıların bu yıl çok verimli geçtiğini anlatan Dağ, “100’den fazla fosilimiz mevcut. Bu yılki fosillerimizde her zamanki üzere yoğunluklu olarak üç toynaklı atlarımız (hipparion grubu) ve giraffa dediğimiz zürafalarımız mevcut lakin bu yıl bizim için en pahalısı hoş bir domuz kafatasımız var. Nadide bir örnek, çok bulduğumuz bir şey değil. O yüzden bizim için değerli. Hele ki tam baş olması bizim için çok merak uyandıran bir keşif oldu.” diye konuştu.
‘BURASI ÇOK VARLIKLI BİR LOKASYON’
Kayseri’de baraj etrafında bu yılki hafriyatlarda yoğunluklu olarak üç toynaklı at, zürafa, gergedan ve etçil hayvan fosilleri tespit edildiğini belirten Dağ, şunları kaydetti:
“Türkiye fosil yoğunluğu olarak çok varlıklı bir coğrafya. Burası çok varlıklı bir lokasyonda, tam geçiş güzergahı. Türkiye’nin farklı kentlerinde paleontolojik hafriyatları etkin olarak devam ediyor. Oralarda da çok hoş keşifler kesinlikle vardır lakin burası çok farklı. Bu bölgenin özelliği fosillerin korunma durumları çok düzgün, çeşitlilik çok fazla.
Birden fazla örnek keşfedebiliyorsunuz ve bulduğunuz örnekler tama yakın olabiliyor. Mesela bu sene bulduğumuz domuz kafatası tamdı.
Öğrencilik yıllarımdaki tecrübelerimde domuz modülleri bulabiliyorduk lakin modül halinde oluyordu. Burada tam kafatası bulmamız çok değerli. Burada bulunan fil kafatası da birebir halde muazzam bir örnek ve tama yakın. Dünyanın hiçbir yerinde bu türlü tam bütünlükte bir örnek yok, o yüzden bu lokasyon çok değerli.”
Dağ, bu yılki hafriyatlarda bulunan domuz kafatasının bugünün domuzlarından farklı olduğuna değinerek, “Laboratuvarda domuz kafatası incelenip cins tanımlamaları yapılacak.” dedi.
Kayseri’de çıkarılan fosillerin korunmuş olmasına dikkati çeken Dağ, baraj kenarında yer almasının fosilleşme ortamı için çok müsait olduğunu lisana getirdi.
Dağ, tektonik olaylara maruz kalmasına karşın, fosillerde çok fazla kırılma ya da parçalanmaya rastlamadıklarını, birçoğunda korunma durumunun çok âlâ olduğunu söz etti.
‘YABANCI BİLİM İNSANLARININ DİKKATİNİ ÇEKİYOR’
Bulunan fosil örneklerinin yurt dışında da ses getirdiğini belirten Dağ, “Bu sene Finlandiya’dan fil uzmanımız geldi. Daha evvelki yıllarda da çalışma gerçekleştirmişti, bu yıl yeniden çalışma gerçekleştirdi. Aslında buranın ne kadar değerli olduğunu gösteriyor. Gelen uzman bir sefer gelmiyor, birkaç kez gelmek istiyor zira çeşitlilik ve buluntu o kadar fazla ki bir seferlik gelip de bitirebileceği bir çalışma olmuyor. O yüzden birkaç kere konuk ettiğimiz yabancı uzmanımız oldu.” diye konuştu.
İnşaatı devam eden Paleontoloji Müzesi için fosilleri “ayaklandırma işlemi” yaptıklarını anlatan Dağ, “Bir yandan özgün fosillerimizin konservasyon süreçlerini tamamlarken, bir yandan da ziyaretçilerimizin bulunan modülün tam olarak hayvanın neresi olduğunu anlayabilmesi için modüllerden aldığımız kalıplarla ayaklandırma çalışmalarımıza devam ediyoruz. Bu ayaklandırma çalışmalarıyla konuklarımıza aslında o canlının nasıl bir morfolojide, nasıl bir uzunlukta olduğunu göstermeye çalışıyoruz. Onun için ayaklandırma çalışmalarımız da bir yandan devam ediyor.” sözlerini kullandı.